నాకు ఏమాత్రం పరిచయం లేని మిత్రుడి కమ్మని ఆతిధ్యం.

ఇది చాలా చాలా సంవత్సరాల క్రిందట - అంటే 1996 లో జరిగిన విషయం ఇది. అప్పట్లో మనదంతా పైలా పచ్చీసు వయసు.. అంతా కొత్తగా.. బోలడంత స్వేఛ్చ.. అప్పట్లో జరిగిన ఒక విషయం నాకు కొన్ని మధుర జ్ఞాపకాలని శాశ్వతం చేసింది. స్నేహం అంటే ఏమిటీ.. స్నేహితులని ఎలా గుర్తుపెట్టుకోవాలి.. ఎలా ఆతిధ్యం ఇవ్వాలి అన్నది - నాకు జీవితములో ఒక మధురమైన పాఠాన్ని కలుగచేసింది. నేను అక్కడ ఒక ప్రేక్షక అతిధి ని మాత్రమే. అందుకే అంత బాగా గమనించగలిగానేమో..  ఆ అనుభవేమిటో మీతో పంచుకోవాలని అనుకుంటున్నాను. అలాగే ఇంకొన్ని విషయాలు కూడా ఇక్కడే చెప్పదలచుకున్నాను. అసలు విషయం కొద్దిగా అయిననూ.. ఇంకొన్ని విషయాలనీ సేపరేటుగా ఎందుకు చెప్పాలని ఇక్కడే ఇరికించేస్తున్నాను. బోరుగా ఫీల్ కావద్దని మనవి.

దాదాపు పద్నాలుగు సంవత్సరాలుగా మది లోపలి పొరల్లో దాగిన ఈ జ్ఞాపకం - మొన్న ఒక నా ఆర్కుట్ మిత్రురాలి స్వాగత మరియు భోజన కార్యక్రమం ఏర్పాట్లు ఎలా చెయ్యాలీ అని ఆలోచన చేసేముందు ఎందుకో చప్పున  స్పురించింది. చాలా చిన్న విషయమే అయినా అక్కడి పరిస్థితుల్లోకి దూరి చదివితే - మరీ బాగుంటుంది అని ముందే మీకు విన్నవించుకుంటున్నాను.

నా మిత్రుడొకరు క్రొత్తగా బ్యాంక్ లోన్ తీసుకొని మహీంద్రా వారి "కమాండర్" జీపు - వేన్నీళ్ళకి చన్నీళ్ళు అనే టైపులో ఆ జీపు ని అద్దెల కోసం ఒకటి తీసుకున్నాడు. అప్పట్లో అవి చాలా ఫేమస్. వాటిని అప్పట్లో అద్దెలకి బాగా తీసుకొనేడివారు. మొదటి కిరాయిని తిరుపతికి పంపాడు. రెండోది మాది - అంటే స్నేహితుల గుంపుది అన్న మాట. అలా ఫ్రెండ్స్ కి పార్టీ ఆ రూపకముగా ఇచ్చాడు అన్నమాట. మాది ఆరుగురు మిత్రుల సమూహం మాది. అందరి పేర్లూ ఆంగ్ల అక్షరం R తో మొదలయ్యేవి. అందులో నలుగురి స్నేహితుల పేర్లు - రమేష్. ఆ బండి మొదటి ట్రిప్పు పోయివచ్చాక.. ఇంకో ఇద్దరినీ కలుపుకొని మేము టూర్ బయలుదేరాం. ఇద్దరు స్నేహితులూ, డ్రైవర్తో కలుపుకొని మొత్తం ముగ్గురు డ్రైవర్లు అయ్యారు. అన్నట్లు ఆ బండి నంబర్ నేనే పెయింట్ తో వ్రాసాను.

మొదటి సర్వీసింగ్ కి ఇచ్చిన బండిని తీసుకొని - కాస్త చీకటి పడ్డాక ప్యారడైస్ హోటల్లో సుష్టుగా కాస్త మెక్కేసి, హైదరాబాద్ నుండి మా యాత్ర మొదలయ్యింది. ముందుగా వేసుకున్న ప్రణాళిక ప్రకారం ఈసారి (తిరుపతి వెంకన్న దగ్గరికి మొదటి యాత్ర వెల్లివచ్చిందని) విజయవాడ దుర్గమ్మ దగ్గరికి బయలుదేరాం. ఆటపాటలతో సరదాగా సాగిపోయింది..

అర్ధరాత్రికి అందరూ పడుకున్నారు. మా మిత్రులు ఇద్దరు మేల్కొని డ్రైవింగ్ బాధ్యతలు చూసుకున్నారు. ఇలా ఒక్కొక్కరిదీ ఒక్కో బాధ్యత. ఆ ఇద్దరూ డ్రైవింగ్, బండి పార్కింగ్, ఆయిల్, డిజీల్, టోల్ గేట్ .. ఆయితే, ఇంకో ఇద్దరిదీ హోటల్స్ అద్దెలూ, అకామడేషన్, భోజనాలు చూసుకోవాలి.. ఇంకో అతనిది - కాషియర్ + అక్కౌంటెంట్ (అందరి ఉమ్మడి ఖర్చు వ్రాయాలి అన్నమాట.) నాదీ, ఇంకో అతనిదీ లగేజ్ బాధ్యత (లగేజ్ ని కాపలా కాయటం, రూముల్లోకి చేర్చటం, బండిలోకి ఎక్కించటం ) ఇలా ప్రతివారికీ ఒక్కో బాధ్యత. ఈఅనుభవం నాకు మోటార్ సైకిల్ మీద భద్రాచలం - రాజమండ్రి కి వెళ్ళినప్పుడు అవసరం పడి చక్కగా నిర్వహించాను. ఇంక ఇందులోనే మాకొక కెప్టన్. ఏదైనా సమస్య వస్తే - అతను చెప్పినట్లుగా వినాలి అని. కాదని ఎదురు చెప్పకూడదు అని ముందే నిర్ణయం. అలా బాధ్యలతో, సరదాలతో మా టూర్ ని మొదలెట్టాము.

విజయవాడలో కృష్ణానదిలో స్నానం చేసి, దుర్గ గుడిని దర్శించుకొని అటు నుండి అన్నవరం, సింహాచలం కి వెళ్ళాము. మధ్యలో అరకు కి, బొర్రా గుహలకి  కూడా వెళ్లాం. సాయంత్రం, ఆ పున్నమి రాత్రి లో వైజాగ్ బీచ్ అందాలని ఒక గంటలో చూసుకొని, ఇంకా ముందుకి వెళ్ళటం మరియొక ట్రిప్పులో చూసుకుందామని, తిరుపతికి రిటర్న్ అయ్యాము. మళ్ళీ విజయవాడకి వచ్చి తెనాలికి బయలుదేరాం. ఇక్కడే అసలు టపా మొదలవుతుంది..

నా మిగతా మిత్రులకి కామన్ ఫ్రెండ్ అయిన కొండ @ కొండలరావ్ వీరితో బాటుగా చదువుకున్నాడు. 1977 లో వచ్చిన దివిసీమ ఉప్పెనకి సర్వం కోల్పోయి.. ఇక్కడికి వచ్చి బ్రతికారు. అతని ఎనిమిదవ తరగతి మొదట్లో అతడి నాన్నగారు (ఉప్పు వ్యాపారం చేసెడివారు) చనిపోవటముతో వారి ఊరికి వెళ్ళిపోయారు. అతని మీదే కుటుంబ భారం పడింది. తరవాత తెనాలి లో సెటిల్ అయ్యారని తెలుసుకున్నారు. అతను వీరికి దూరం అయ్యాక - పుష్కర కాలం (12 సంవత్సరాలు) తరవాత, మరీ గుర్తుపెట్టుకొని, ఎలాగూ చేతిలో బండి ఉందని.. అలాగే వెళ్లి అతన్ని కలుద్దామని వీరి ఆలోచన. నాకైతే అతడితో ఏమాత్రం పరిచయం లేదు. నా స్కూల్ మేట్ కూడా కాదు. కనీసం ఒక్కసారి కూడా చూడలేదు.

ఇక్కడ గమనించదగిన, ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే అతడి పేరూ, అతడి నాన్న పేరూ, చేసిన వ్యాపారం, స్నేహం, వలస వచ్చిన విశేషం తప్ప మరే ఇతర ఆధారం ఏమీ లేదు. అంటే పోస్టల్ అడ్రెస్ గానీ, ఫోన్ నంబర్ గానీ.. లేదు. అక్కడికి మాలో ఎవరమూ ఆ ఊరికి కూడా వెళ్ళలేదు. అయినా దొరుకుతాడు అన్న ధీమా వారిది. వీరి టాలెంట్ నాకు తెలుసు.. ఎలాగూ దొరకపట్టుతారు. కాకపోతే ఎలా? ఎంత తొందరగా?.. అన్నదే కాస్త సందేహం.

మేము బయలుదేరిన కాలం అసలే చలి కాలం. ఇప్పుడంటే రోడ్లు బాగున్నాయి కాని అప్పట్లో రోడ్లు అన్నీ సింగల్ రోడ్లే. ఈ తెనాలికి వచ్చే దారిలో ఆ పంట పొలాల మధ్య నుండి వస్తుంటే చిక్కని పొగమంచు. జీపు లైట్లలో మూడు మీటర్ల దూరం లో ఉన్నవి కూడా అగుపించని అంతగా చిక్కని పొగమంచు. దారి కనిపించక ఎక్కడ యే గోతిలో పడుతామేమో అని ఆ రాత్రి ఒక చిన్న పల్లెటూర్లలో అరుగులమీద, పాకాల ముందు, రోడ్డు మీది హోటల్ బెంచీల మీద పడుకోవాల్సివచ్చింది. అలవాటు లేని కారణముగా ఆ రాత్రి ఎవరికీ సరిగా నిద్ర లేదు. వేకువ ఝామున్నే ఆ ఇంటివారు పాకలవారు నిద్రలేచి బయటకి రావటముతో.. నవ్వుకుంటూ, వారికి బదులు చెప్పి వారు పెట్టిచ్చిన టీ త్రాగి (డబ్బులకి) మళ్ళీ ప్రయాణం సాగించాము.

ఉదయం ఆరున్నర, ఏడు గంటల వరకల్లా తెనాలి లో ఉన్నాము. అక్కడే అతడి గురించి ఎంక్వైరీ చేశారు. కాసేపట్లోనే తెలిసింది. జస్ట్ ఒక పది నిముషాలల్లోనే అడ్రెస్, వారింటికి ఎలా వెళ్ళాలీ అన్నీ తెలుసుకున్నారు. అబ్బో!.. వీరు అసాధ్యులే అని అనుకున్నాను. ఆ సంతోషములో అలాగే వెళ్ళాలి అనుకున్నారు గాని - అలాగే వెళితే మమ్మల్ని ఎవరూ గుర్తుపట్టక తరిమేస్తారేమో నని, కాస్త రిఫ్రెష్ అయ్యి వెళదామని  ఒక  లాడ్జ్ కి  వెళ్లాం. యధావిధిగా నాకు సామానుల మోత. మేము అవన్నీ లోనికి చేర్చి మొఖం కడిగేలోగా ఆ కామన్ ఫ్రెండ్స్ వి అన్నీ అయిపోయాయి. చక్కగా తలంటుకొని, చక్కని డ్రెస్ టక్ చేసుకొని వేసుకొని, అతడికో గిఫ్ట్ తీసుకొని.. చాలా సంతోషముగా వారింటికి బయలుదేరారు. నేను నా స్నానం చేసుకొని (అందరికన్నా చివరి వంతు నాది అయ్యింది ) తయారయ్యేసరికి - వారు అతడిని తీసుకొని తిరిగివచ్చేశారు. అతడితో మావి కాస్త పరిచయాలు అయ్యాయి.. రూం సర్దేసి అందరినీ వారింటికి తీస్కెల్లాడు.

వీరు అతడి ఇంటికి పోయాక ఆ మిత్రుడు - కొండలరావ్ వేరేవారితో మాట్లాడుతూ ఉన్నాడు. వీరు అతడి గురించి ముందే తెలుసుకున్నారు (దూరమునుండే చూసి అతడే అని వేరేవారితో నిర్ధారించుకొని ) కాబట్టి అతడి దగ్గరికి వెళ్లి
"బాగున్నావా?" అని అడిగారు.
"బాగున్నాను.." అని - వీరిని గుర్తుపట్టక యధాలాపముగా అని ఆ మిగతావారితో అతను మాట్లాడుతూనే ఉన్నాడు.
వీరు అతన్నే చూస్తూ ఉండిపోయారు.
వీరెంట్రా పలకరించి అలాగే నా మొఖం కేసి నవ్వుకుంటూ చూస్తూ ఉండిపోయారు అనుకుంటూ "మీకేం కావాలండీ.." అని అడిగాడు వీరిని.
"నీవే కావాలీ.." అని చెప్పారు వారు.
గతుక్కుమని చూస్తూ ఆలోచించుకుంటూ ఉండిపోయాడు.
"అసలు మీకు ఎవరు కావాలీ.." అని మళ్ళీ రెట్టించాడు.
"మాకు కొండలరావ్ కావాలీ.. నీవే కదూ.." అని అన్నారు.
"అవును.. మరి మీరెవరూ?.." అతని కన్ఫ్యూజన్.
"చెప్పుకో చూద్దాం.. నీకు బాగా తెలిసినవారిమీ.."అని కాసింత నవ్వుతో అన్నారుట.
దాంతో అతను తెగ ఇదైపోయాడుట. తల గోక్కుంటూ, నవ్వుతూ, ఎన్నో హావభావాలతో ఆలోచించి.. చించీ కొన్నిపేర్లు చెప్పి చివరకి చెప్పాడు - మీరు నా చిన్నప్పటి ఫలానా మిత్రులే కదూ - అని. అలా మళ్ళీ కలిశారు.

ఇక రూం ఖాళీ చేశాం. మళ్ళీ లగేజ్ సర్దాను. అందరమూ (తొమ్మిది మందిమి) వారింటికి వెళ్లాం. వారి అమ్మగారినీ, భార్యనీ, నెలల బాబునీ పరిచయం చేశాడు. అక్కడ టీ త్రాగాం. ఉండండి .. ఇంత దూరం వచ్చారు. కనీసం భోజనం చేసి పొమ్మని ఓ చిన్ని అభ్యర్ధన.. ఆ కామన్ ఫ్రెండ్స్ ఓకే అన్నారు గానీ, మిగతావారేమో బయట తినేద్దాం అని. చివరికి మా కెప్టెన్ వారింట్లోనే భోజనానికి ఓకే అన్నాడు. ..నిబంధన వల్ల ఇక ఏమీ మాట్లాడలేక పోయాం.

ఉదయాన తోమ్మిదీన్నర కి మొదలెట్టిన వారి వంట కార్యక్రమం మధ్యాహ్నం ఒకటిన్నర వరకూ సాగింది. అంతవరకూ మేము ఆ రెండు రూముల పోర్షనులో ఆ ముందు రూములో టీవీ చూస్తూ ఉండిపోయాం. కాసేపటికి బోర్ వచ్చి బయటే ఉండిపోయాం. అలా కడుపులో కుర్రు కుర్రుమంటున్నా ఏమీ అనలేని పరిస్థితి. అబ్బా!.. ఆకల్రోయ్! అనే కేకలు.. అతడేమో లోపలికీ బయటకీ తిరగటం. ఏవేవో బయట నుండి తెచ్చి అన్నీ అందించటం అతను చేస్తున్నాడు. అతడి అమ్మగారు కాస్త సాయం చేస్తుంటే వాళ్ళావిడ వండేస్తున్నది. ఒకటిన్నరకి బాగా విసుగొచ్చేసింది. ఎందుకొచ్చామురా అనే అంతగా విసుగు. ఏం చేస్తాం!.. అప్పుడు భోజనం రెడీ అన్న పిలుపు. హమ్మయ్య అని అనుకున్నాము.

వెళ్లి బోజనానికి కూర్చున్నాము.. ఆ చిన్ని రూములోనే అందరమూ సర్దుకొని కూర్చున్నాము. వడ్డనలు మొదలయ్యాయి. ఒకటి తరవాత ఒకటి వేస్తూ ఉంటుంటే ఇన్ని వేరైటీలా.. అని హాశ్చర్యపడిపోవటం మా వంతు అయ్యింది.. ఎన్ని .. కాదు కాదు ఎన్నెన్ని వెరైటీలు... అసలు విస్తరే సరిపోలేదు. ఇంకో విస్తరి వేసుకోవాలేమో అన్నంత వెరైటీలు. అసలు విస్తరిలో పట్టలేదు అంటేనే అర్థం చేసుకోండి. స్వీటు, బూంది, రెండు రకాల పప్పు, అప్పడం, వడియాలు, (అప్పుడే చేసిన) మూడు పచ్చళ్ళు, సాంబారు, రసం, గడ్డ పెరుగు, చికన్, రొయ్యల వేపుడూ, బిర్యానీ, మామూలు అన్నమూ,గుత్తి వంకాయ మసాలా కూరా... ఓహ్! ఇంకొన్ని మరచి ఉండొచ్చు.. ఆ రోజు శుక్రవారం కాబట్టి చికన్, రొయ్యలూ తినలేకపోయా.. అప్పటిదాకా ఆలస్యం చేసినందులకి వారిని ఏదో తిట్టుకున్నవారిమి, మెచ్చుకోలేక ఉండలేకపోయాను.. అంత తక్కువ సమయములో అన్ని వంటకాలు.. ఓహ్.. నేను ఇంకా ఆ కమ్మని ఆతిధ్యాన్ని ఇన్ని సంవత్సరాలు అయిననూ మరవలేకున్నాను.. ఆ అన్నివేరైటీలూ, తక్కువ సమయం, కమ్మని రుచీ.. ఓహ్.. ఇంకా చెప్పాలంటే నా అదృష్టం అనే అనుకోవాలి. బయట తినే దానికంటే - అక్కడ తిని ఎంతో, ఎన్నెన్నో విషయాలు నేర్చుకున్నాను. ఆలస్యముగా వంట చేసి - మమల్ని అంత సేపు ఉపవాసం చేయించిన వారి కష్టం ఏమిటో నాకు అప్పట్లో అర్థం కాలేదు. ఇప్పుడు సాంకేతికముగా ఇంతగా ఎదిగాక ఆ నాలుగు గంటల్లో ఒకరి సహాయముతో వారి ఆవిడ - అంత చిన్న రూములో, చిన్న పిల్లాడిని చూసుకుంటూ - ముందు రూములోకి వంట చప్పుడు ఏమీ వినిపించనంతగా అంత నిశబ్దముగా - అంత బాగా వంట చేసి మమ్మల్ని సంతుష్టులని చేసినదంటే - నిజముగా ఆమెకీ హాట్సాఫ్ చెబుతున్నాను. అప్పట్లో అలా చెప్పాలని నాకు తీలీదు. ఇప్పుడు సిగ్గుపడుతున్నాను. కొన్ని గొప్పదనాలు వెంటనే చప్పున అర్థం కావు.. బహుశా మన మెదడు మోకాల్లో ఉండి ఎదగక పోవటంవల్ల కావచ్చేమో అనిపిస్తుంది. అంతా అర్థం అయ్యి చెప్పేసరికి ఆ వ్యక్తులు మనకి దూరంగా వెళ్ళిపోతారు.. మళ్ళీ వెదుకులాట తప్పదేమో!.. ఉన్నప్పుడు గొప్పదనం తెలుసుకోక - అంతా అయ్యాక తెలుకుని ఏం చేస్తాం.. ఇదేనా జీవన వైచిత్రి??